ఐ జస్ట్‌ కాంట్‌ స్టాప్‌ లవింగ్‌

ఒక జీవితం... రెండు ప్రయాణాలు!
ఒకటి బయటికి, ఒకటి లోపలికి.
వస్తున్నానా? వెళుతున్నానా? ‘మూన్‌వాక్‌ ’ డాన్స్‌లా ఒక భ్రాంతి.
నడక ముందుకి, అడుగులు వెనక్కి!
వెనక్కి వెనక్కి... వెనక్కి వెనక్కి... ఇంకా వెనక్కి... మదర్‌ ఎర్త్‌లోకి.
‘‘హీల్‌ ద వరల్డ్‌ ... మేకిట్‌ ఎ బెటర్‌ ప్లేస్‌...’’
అమ్మ కోసం పాడతా, ఆమె గర్భంలోంచే.
షి ఈజ్‌ వండర్‌ఫుల్‌. నేనెప్పటికీ పాడుతూనే ఉంటా.‘‘ఫర్‌ యు అండ్‌ ఫర్‌ మీ...అండ్‌ ది ఎంటైర్‌ హ్యూన్‌ రేస్‌’’
***
పాటకు ఉన్నట్లే ప్రతి జీవితానికీ ఒక థీమ్‌ ఉండాలి. థీమ్‌లో ప్రేమ ఉండాలి. జీవితంపై ప్రేమ, జీవన పోరాటంపై ప్రేమ, పిల్లలపై ప్రేమ, ప్రొఫెషన్‌పై ప్రేమ, సౌందర్యంతో దహించివేస్తున్న స్ర్తీలపై ప్రేమ... ఉండాలి. బీట్‌ మన ఇష్టం. వినేవాడే వింటాడు. వినలేనివాడు ‘‘షటప్‌’ అని చెవులు మూసుకుంటాడు. మన తీగలేం తెగిపోవు. కంఠంపై పారదర్శకంగా, లోపలి నుంచి పాట కనిపించేలా ఉబ్బిన తంత్రులు నువ్వెన్ని డెసిబెల్స్‌తో జీవితాన్ని ప్రేమిస్తున్నావో చెబుతాయి. జీవితంలోని ప్రతి వ్యక్తీకరణలో జీవితానికి అర్థం ధ్వనిస్తుంది. అనంత రూపాల్లో నిరంతరంగా అది ధ్వనిస్తూనే ఉంటుంది. ప్రేమకోసం మన మీ లోకంలోకి వచ్చామని, ప్రేమ కోసం ఈ లోకాన్ని వదలి వెళ్తున్నామని అనుకుంటే - మధ్యలో ఇంత ద్వేషం ఉండదు. అంతిమ జీవితాదర్శం... ప్రేమ!హృదయంలోంచి వచ్చే అలాంటి ప్రేమను ఒకప్పుడు కలగన్నాను. చుక్కల్ని దాటి వెళ్ళి అక్కడ మేల్కొన్నాను. కానీ, పై నుంచి చూస్తే - ‘బ్లడ్‌ ఆన్‌ ది డాన్స్‌ ఫ్లోర్‌’!! ఇన్ని గాయాలేమిటి భూమికి? ఇంత రక్తం ఏమిటి? భూమి వంటి స్వర్గం... విశ్వంలో మరెక్కడైనా ఉందా? ఎందుకని ద్వేషంతో, కోపంతో ఒకరివెంట ఒకరం పడుతున్నాం. ఎవరిని తోసుకుని ఎక్కడికి వెళ్లడం కోసం?‘‘డిడ్‌ యు ఎవర్‌ స్టాప్‌ టు నోటీస్‌ ది క్రయింగ్‌ ఎర్త్‌? ది క్రయింగ్‌ షోర్స్‌?’’
***
తోచక నన్ను హర్ట్‌ చేస్తుండేవారికి... బాధతో నేనరిస్తే అదొక మెలడీ! నేనొక కామెడీ.డికెన్స్‌ గుర్తుకొస్తున్నారు.
‘‘ఇట్‌ హాజ్‌ బీన్‌ ద బెస్ట్‌ ఆఫ్‌ టైమ్స్‌, ది వరస్ట్‌ ఆఫ్‌ టైమ్స్‌’’.
భూమ్మీద నాకు స్వర్గాన్ని చూపిన మనుషులున్నారు. నరకాన్ని చూపిన మనుషులూ ఉన్నారు.
అమ్మ, ఆల్బమ్స్‌, పిల్లలు, ప్రజాభిమానం, ప్రణయం... నా బెస్ట్‌ ఆఫ్‌ టైమ్స్‌.
నాన్న, నా బాల్యం, నా అప్పియరెన్స్‌, అప్పులు, అనారోగ్యం, మీడియా...నా వరస్ట్‌ ఆఫ్‌ టైమ్స్‌.
సంతోషం కన్నా బాధే ఎక్కువగా జీవితాన్ని నడిపిస్తుంది. నా జీవితానికీ బాధే ఇంధనమయింది.
నాన్న!?!
ఆయనేమిటో నాకు అర్థం కాకపోవడం నా జీవితంలోని పెద్ద విషాదం. పిల్లల మీద తల్లిదండ్రులకు ఉండే అధికారంతో ఆయన నన్ను ఆడుకోనివ్వలేదు. బాగా జ్ఞాపకం! దక్షిణమెరికా బయల్దేరుతున్నాం ఒకరోజు. సామాన్లన్నీ ప్యాక్‌ చేశారు. కారు సిద్ధంగా ఉంది. దుఃఖంతో నేనొక చోట దాక్కున్నాను. వెళ్ళడం ఇష్టం లేదు. ఆడుకోవాలని ఉంది నాకు. ఆ మాట చెప్పలేను. పిల్లలపై ఉండే ప్రేమతో పెద్దవాళ్ళు కొన్ని పనులు చేయలేరు. అధికారంతో మాత్రం ఏమైనా చేయగలరు. మా నాన్న నన్నెప్పుడూ ప్రేమగా చూడలేదు. కళ్ళ నిండా అసహ్యంతో చూశారు.
ఇప్పటికీ - రికార్డింగ్‌ స్టుడియోకి వెళ్ళేదారిలో మలుపు దగ్గర నా కారు స్లో అవుతుంది. పార్కులో ఆడుకుంటున్న పిల్లలు కనిపిస్తారు. ‘‘నేనెందుకు పనికి వెళ్ళాలి’’ అనిపిస్తుంది. ప్రపంచంలోని పిల్లలంతా ఒకేలా ఉంటారు. ఒకేలా ఆలోచిస్తారు. ఒకేలా నవ్వుతారు. కానీ వారి బాల్యాన్ని వేర్వేరుగా మార్చేస్తారెందుకీ నాన్నలు? నాన్న నా ఆత్మవిశ్వాసాన్ని దెబ్బతీశాడు. నన్ను కురూపి అన్నాడు. చీకట్లో మొహం దాచుకుని ఏడ్చాను. అద్దం చూసుకోవాలంటేనే భయం. అందులో నా ముఖం కనిపించదు. నన్ను ఛీ.. ఛీ...అంటున్న నాన్న ముఖం కనిపిస్తుంది! హాలివుడ్‌ కూడా నన్ను మా నాన్నలా వెంటాడింది. నా మొటిమల ముఖాన్ని చూడ్డానికి నాన్న ఏరోజూ ఇష్టపడలేదు. రంగుమారిన నా చర్మం హాలీవుడ్‌లో సేమ్‌ ఓల్డ్‌ హాట్‌ టాపిక్‌ కాని రోజంటూ లేదు! స్కిన్‌ డిజార్డర్‌ మనిషి చేసుకున్న పాపమా? నన్నెవరూ కనికరించలేదు. సర్జరీ చేయించుకున్నానని తప్పు పట్టారు. ఒకమాట అడుగుతాను. హాలీవుడ్‌లో ప్లాస్టిక్‌ సర్జరీ చేయించుకున్న వాళ్ళందరూ రెండు రోజుల పాటు ఏదైనా విహార యాత్రకు వెళితే ఆ పట్టణంలో ఒక్క మనిషైనా మిగులుతాడా? నేను బ్లాక్‌ అమెరికన్‌. ఆ విషయాన్ని గర్వంగా చెప్పుకుంటాను. దేశవాళీ రంగును మార్చుకునే అగత్యం నాకేమిటి? మీడియా నమ్మలేదు. నా గురించి తను అనుకున్నవన్నీ రాసింది. నా గురించి జనం ఏమనుకుంటే బాగుంటుందో ఊహించి అది కూడా రాసింది. ప్రింట్‌లో వచ్చినంత మాత్రాన అది ప్రవచనం అయిపోతుందా? ఒక టాబ్లాయిడ్‌ నన్ను ‘‘వాకో జాకో’’ అంది. జాక్సన్‌కి పిచ్చెక్కిందని ఆ పత్రిక ప్రచారం. ఆ మాటకు నన్ను క్రుంగదీసింది. జాక్సన్‌ కూడా మనిషే. వాడికీ హృదయం ఉంటుందని వీళ్ళెందుకు అనుకోరు!
***
పిల్లల్ని హింసించానట!!!
‘‘వియ్‌ సింగ్‌ సాంగ్స్‌ ఫర్‌ ది విషింగ్‌... ఆఫ్‌ దోజ్‌ హు ఆర్‌ కిస్సింగ్‌...బట్‌ నాట్‌ ఫర్‌ ది మిస్సింగ్‌’’.
బాల్యాన్ని మిస్‌ చేసుకున్నవాడు, ‘లాస్ట్‌ చిల్డ్రన్‌’ కోసం ఉద్యమగీతం ఆలాపించినవాడు జాక్సన్‌! ఎందుకలా చేస్తాడు?పిల్లల మొహంలో నాకు దేవుడు కనిపిస్తాడు. అమాయకమైన ఆ నవ్వుల్లో నాకు దైవ దర్శనం అవుతుంది. పిల్లలు నాకు ప్రాణం. వారిపై చెయ్యెత్తడం కన్నా నా మణికట్లను కోసుకోవడం తేలిక నాకు. ఎవరూ నాలా బాల్యాన్ని కోల్పోకూడదు. ఆహ్లాదకరమైన ప్రకృతిలో పిల్లలంతా స్వేచ్ఛగా ఆడి పాడాలి. ఏనుగులు, జిరాఫీలు, మొసళ్ళు, తాబేళ్ళు, పులులు, సింహాలు... వీటన్నిటినీ వారు చూడాలి. వాటి తోకలు పట్టి, మీసాలు పట్టి లాగాలి. వారు అవన్నీ చేయడానికి పక్కనే మనం ఉండాలి. సంపాదనను, పేరు ప్రఖ్యాతులను పక్కనపెట్టి కాసేపైనా వారితో గడపాలి. పిల్లలు, మనం... దిండ్లతో యుద్ధాలు చేసుకోవాలి.పిల్లలతో నాకు సత్సంబంధాలు ఉన్నాయి. ఆ అదృష్టం లేనివారు, పిల్లలపై నాకున్న ప్రేమను తమ ప్రయోజనాలకు అడ్డుపెట్టుకున్నారు.
***
జీవితంలోని కల్లోల దశల్లో... పాట నన్ను నిలబెట్టింది.నేను ఇష్టపడే నా ప్రత్యర్థులు, నేను ఆరాధించిన స్ర్తీలు నా కోసం నిలబడ్డారు. మనసు గాయపడినప్పుడు నా రికార్డింగ్‌ స్టుడియో నాకు లేపనం అద్దింది. ‘జీబీ’ల బ్రిలియెంట్‌ మ్యూజిక్‌ కట్టు కట్టింది. నిర్జీవన క్షణాల్లో నా కుటుంబం నాకు పునరుజ్జీవనం ప్రసాదించింది. నా పిల్లలను నన్ను ముద్దాడారు. బ్రూక్‌ షీల్డ్‌, డయానా రాస్‌, ఎలిజబెత్‌ టేలర్‌... నా తల నిమిరారు. వారి తలపులతో నేను నా బెడ్‌ను షేర్‌ చేసుకున్నాను. మంచం మీద మన పక్కన ఇంకొకరిని పడుకోనివ్వడానికి ఎంత ప్రేమ ఉండాలి? అంత ప్రేమ కావాలి ప్రపంచానికీ, ప్రపంచాన్ని ప్రేమించడానికీ. ‘‘ఐ జస్ట్‌ కాంట్‌ స్టాప్‌ లవింగ్‌ ద వరల్డ్‌’’.
ద్వేషం నిండి వున్న ప్రపంచంలో ధైర్యంగా మనం... ఆశలు మిగిల్చుకోవాలి.
అపనమ్మకం నిండి ఉన్న ప్రపంచాన్ని... తప్పనిసరిగా మనం విశ్వసించాలి.
డోంట్‌ స్టాప్‌... టిల్‌ వియ్‌ గెట్‌ ఎనఫ్‌.

ఆ‘గే’ట్టు లేరు!

మీ ఇష్టం. ప్రేమించుకోండి. సీతాకోక చిలుకల పైటల్ని వదిలి, గరుకు గడ్డాల్ని నిమురుకోవడంలో ఆనందం ఉందనిపిస్తే ఆలాగే. సమస్య ఏమిటంటే మీ పెళ్ళికి మేం రావడం! వచ్చి ఏమని దీవించాలి? ‘‘అక్కర్లేదు మా పెళ్ళి మమ్మల్ని చేసుకోనిస్తే చాలు’’ అనేనా మీరనడం! మీ ఆంతరంగిక విషయాన్ని సహృదయంతో అర్థం చేసుకోడానికి కాస్త ఇబ్బందిగా ఉందబ్బా. ఇప్పుడూ... ఒక డౌట్‌ ఏమిటంటే - ఉఫ్‌, ఏం లేదు లెండి. నేనింకో పిల్లను ప్రేమిస్తే మాయావిడ తిడతాది కదా. ఇదీ అంతే. భూమ్మీద ఇంతమంది ఆడపిల్లలు ఉండగా, వారికి కాబోయే భర్తల్ని మీరిలా ముందే కట్టేసుకోవడం ఏమిటి? అదీ కాకుండా, మీరు పెళ్ళి చేసుకున్నాక రెండో తరగతి చదువుతున్న మా అబ్బాయికి కనిపించకుండా తిరగ్గలరా? వాడు నాకు మల్లే నిరాకార మనస్కుడు కాదు. ఆంటీ ఆంటీలా, అంకుల్‌ అంకుల్లా లేకుంటే అక్కడిక్కడే నవ్వేస్తాడు. మీరూ రైటే, వాడూ రైటే. సర్దిచెప్పాలని చూస్తే మీరూ వినరు, వాడూ వినడు. ఉఫ్‌, ఇప్పుడూ... ఏం లేదు లెండి.
***
సమయం: 2006 అక్టోబర్‌ 15 (‘వార్త’ సండే)

సందర్భం: అబ్బాయిలు అబ్బాయిల్ని, అమ్మాయిలు అమ్మాయిల్ని పెళ్ళి చేసుకోవడం రాజ్యాంగ విరుద్ధమని కాలిఫోర్నియా స్టేట్‌ కోర్టు తీర్పు చెప్పాక, శాన్‌ఫ్రాన్సిస్కోలో సేమ్‌సెక్స్‌ మ్యారేజ్‌ ప్రదర్శన జరిగింది. మేం పెళ్ళి చేసుకుంటే మీకొచ్చిన నష్టం ఏమిటని ప్రదర్శనకారులు అడుగుతున్న ప్రశ్నకు ఎవరి దగ్గరా సమాధానం లేదు! చట్ట సమ్మతం కాదని అధికారులు అంటుంటే, కొత్త చట్టం తెమ్మని వరూవరులు, వధూవధువులు కోరుతున్నారు. ఆ పరిణామాలపై ఒక ఆలోచన.

జ్ఞాపకం: అబ్బాయి అబ్బాయి ముద్దు పెట్టుకుంటున్న ఫొటోకి రైటప్‌ రాయవలసి వస్తే అది ఎలా ఉండాలి? పోనీ, ఎలా ఉండకూడదు? ప్రపంచంలోని ఏ విలువా... తీర్పులకు లోబడివుండేది కాదన్న విషయం మర్చిపోయి, అప్పుడప్పుడూ తటాలున ఒక స్టేట్‌మెంట్‌ ఇచ్చేస్తాం. అలా ఇవ్వకుండా జాగ్రత్త పడుతూ పై రెండు ముక్కలు రాసి... నా పక్కన, సిస్టమ్‌ ముందు కూర్చుని ఉన్న రమేశ్‌గారికి చూపించాను... కొత్త యాంగిల్‌ ఏదైనా ఉంటే చెప్తారని. చదివారు. చదివి ఏమీ చెప్పకుండానే తన పాటలో తను పడిపోయారు. ప్రస్తుతం ఆయన ‘ఆంధ్రజ్యోతి’ ‘నవ్య’లో ఉన్నారు. చెట్టంత మనిషి. జంటిల్మన్‌. ‘వార్త’లో ఉన్నపుడు ఆయన సిస్టమ్‌లోని ‘ఐ-ట్యూన్స్‌’నుంచి మంచి మంచి పాటలు వినిపించేవి. ‘‘నీ జ్ఞాపకాల నీడలలో నన్నెపుడో చూస్తావు / నను వలచావని తెలిపేలోగా నివురైపోతాను’ అనే చరణం కోసం ఆయన్ని వేధించేవాడిని.
‘‘ఎందుకంత ఇష్టం?’’ అని అడిగారు ఒకరోజు.
‘‘ఆచార్య ఆత్రేయ అంటే ఇష్టం’ - అని సగం నిజం మాత్రమే చెప్పాను.
***
ఐటెం త్వరగానే అయింది కానీ, టైటిల్‌ దగ్గర బ్రేక్‌ పడింది. గంటలు గడుస్తున్నా తట్టలేదు. ‘పాత్రికేయ’గారిని పట్టుకున్నాను... మంచి టైటిల్‌ చెప్పమని. కొంచె టైమ్‌ ఇచ్చి, వెళ్ళి అడిగాను. ఏవో రాశారు. ఆయనకే నచ్చలేదు. పాత్రికేయగారు ముందు ఏదో రాసి, దాన్ని కొట్టేసి, ఆ కాగితాన్ని ఉండచుట్టి డస్ట్‌బిన్‌లోకి విసిరేస్తే అది ఆయన టేబుల్‌ దగ్గరే పడివుంటే - దాన్ని చూసి - ‘‘అందులో ఏమైనా రాశారా?’’ అని అడిగాను. అవునన్నారు. తీసి, మడత విప్పాను. సరిగ్గా సరిపోయే టైటిల్‌!!! ఆ‘గే’ట్టు లేరు! అని.

ప్రో-లైఫ్‌

తల్లీ.. దండం.
నీ కాళ్ళకు దండం.
విశ్వాన్ని శ్వాసిస్తున్న నీ హృదయ స్పందనకు దండం.

శిల్పీ... నీక్కూడా! శిరస్సు వెనుక ప్రభామండలం లేని సృజనకారుడెవరైనా ఇంత డివినిటీని మలచగలడా?! ఎక్కడున్నావ్‌? ఉలి అంచుకు అంటిన మాతృత్వంతో ఇంకో శిలను లాలించేందుకు వెళ్ళావా? తట్టుకోగలమా ఇంతింత కాంతిని. మా దృష్టి దోషాన్ని సవరించి వెళ్ళరాదా.. నీ అంతర్నేత్రాలను పెకిలించి ఇచ్చి.
ఆచ్ఛాదనను దాటి చూడలేని అపరాధ భావనల చేత పావనులమైన వాళ్ళం. నీ తేజస్సుతో పోటీకి.. మానవ భ్రాంతులు మిణుకు మిణుకు మంటున్నాయి! మనసు మనక మసగ్గా మూలుగుతోంది. కళాత్మా.. బ్రహ్మ సాంగత్యం నీది. గర్భకుహరంలోకి నువ్వొక్కడివే తొడ్కొని వెళ్ళగలవ్‌. వెంట వస్తాం. దివ్య దర్శనం అయ్యే వరకు చెయి వదలకు. మా అహం చావాలి. అప్పుడే కదలాలి.
***
డేనియల్‌ ఎడ్వర్డ్‌.. జీవితాన్ని ప్రేమిస్తాడు. గర్భస్థ శిశువు జీవితేచ్ఛను ప్రేమిస్తాడు. అబార్షన్లను వ్యతిరేకించే ప్రో-లైఫ్‌ ఉద్యమకారుడతడు. బాధ్యత గల శిల్పి. కనెక్టికట్‌లోని తన స్టూడియోలో కనిపించే ఇలాంటి కుడ్య చిత్రాలు.. అవాంఛనీయ జననాలు వద్దనుకునే వారిని చికాకు పరుస్తాయి. డేనియల్‌ వాటికి ‘మాన్యుమెంట్‌ టు ప్రో-లైఫ్‌: ది బర్త్‌ ఆఫ్‌ సీన్‌ ప్రిస్టన్‌’ అని పేరు పెట్టారు. పై బొమ్మలోని అమ్మాయి.. పాప్‌ గాయని బ్రిట్నీ స్పియర్స్‌. ఆమెకు నెలలు నిండిన సందర్భాన్ని డేనియల్‌ ఇలా ఒక సామాజిక సందేశం కోసం ఫ్రీజ్‌ చేశారు. సీన్‌ ప్రిస్టన్‌.. బ్రిట్నీ తనయుడు.

సమయం: 2006 ఏప్రిల్‌ 9 (‘వార్త’ సండే)

సందర్భం: డేనియల్‌ ‘ప్రో-లైప్‌’ ఉద్యమం గురించి తెలిసినప్పుడు.

జ్ఞాపకం: గుడిపాటిగారు డైనమిక్‌. మా ఇన్‌చార్జ్‌. అయితే పై ఫొటోని అప్రూవ్‌ చేయడానికి ఆయన కొంత ఆలోచించారు. ఎడిటర్‌గారి ఒపీనియన్‌ అడిగితే బాగుంటుందని సజెస్ట్‌ చేశారు. ఎడిటర్‌ టంకసాల అశోక్‌. ‘‘మీరే ఆలోచించండి’’ అన్నారు అశోక్‌ గారు. అలా అన్నారంటే - ఆయనకు ఇష్టం లేదని. ఆవేళ డెడ్‌లైన్‌. త్వరగా పేజీలు పంపించమని ‘ప్రొడక్షన్‌’ నుంచి ఫోన్లు. ఆల్టర్నేట్‌ లేక, ధైర్యం చేసి ఈ ఫొటోను ఉంచేశాం!
ఇష్యూ బయటికి వచ్చాక... నన్ను అసహ్యించుకోడానికీ, నన్ను ద్వేషించడానికి, నన్ను తిట్టడానికి, నాపై కంప్లయింట్‌ చేయడానికి, లంచ్‌ అవర్‌లో నా క్యారెక్టర్‌ని ఎనలైజ్‌ చెయ్యడానికి, నాతో కలిసితిరిగే వారి శీలాన్ని శంకించడానికి మా ఆఫీసులో చాలామందికి ఒక కారణం దొరికింది.
గుడిపాటిగారు ఏమీ అనలేదు. అశోక్‌గారు ఏమీ అనలేదు. బయటి నుంచి ఒక ఫోన్‌కాల్‌ వస్తే ఆ కాల్‌ని నేనున్న చోటికి రీడెరైక్ట్‌ మాత్రం చేయించారు.
‘‘మర్యాదస్థులు చదివే పుస్తకంలో ఇలాంటి ఫొటోలు ఏమిట’’న్న గద్దింపు అది.
వివరణ ఇచ్చే టైమ్‌ లేక ‘‘ఇక ముందు జాగ్రత్త పడతాం’’ అని చెప్పాను. వదల్లేదు.
‘‘అలాగే జాగ్రత్త పడుదురుగానీ, జరిగిపోయిన తప్పు సంగతేమిటి’’ అని మళ్ళీ గద్దింపు. నష్టపరిహారంగా యు.ఎస్‌.కరెన్సీలో కొన్ని లక్షల డాలర్లు ఇస్తేగానీ వదిలేట్టు లేరాయన!
‘‘ఫొటో ఒక్కటే చూశారా? ఐటమ్‌ కూడా చదివి ఉండాల్సింది’’ అనబోయి - ‘‘ఇక ముందు ‘వార్త’ మిమ్మల్ని నొప్పించదు. ఐ స్వేర్‌’’ అన్నాను.

పడుతున్న ఈ బాధ... పెడుతున్న ఏ పువ్వుదో!

పాతేడుపే. వేసవి పూల ఉష్ణోగ్రతలో ఆవిడెవర్నో ఐదు నిమిషాలుగా ప్రేమిస్తున్నా. సిగ్గు లేకుండా నేనిప్పుడు చెప్పడం ఏమిటంటే, నా కెవరూ అక్కర్లేదు. నేను, తను, తనలో నాకు నచ్చిన కాలర్‌ బోన్స్‌... కొంతకాలం కలిసి జీవించాలి. కంఠానికి అటూ ఇటూ ఉన్న ఆ పెళుసు గంధపు చెక్కల్ని నా నాసికతో అరగదీసి పట్టేందుకు గిన్నెడు రాత్రులు కావాలి. నింద వేయడం కాదు, తనెవరో నిర్దయగా నా ప్రపంచాన్ని మింగేశారు! నాకొకటి అనిపిస్తోంది. రాజ్‌ ట్రావెల్స్‌ వారి 1, 09, 999 రూపాయల స్కీమ్‌లో ఆమెను పది రోజుల పాటు ఐరోపా అంతా తిప్పుకు వస్తే! ఎక్స్‌లెంట్‌.
ఓవర్‌నైట్‌ క్రూయిజ్‌లో నేను తను.
క్యూకెనాఫ్‌ గార్డెన్స్‌లో నేను తను.
మంచు పరుచుకున్న టైట్లిస్‌ పర్వతంపై నేను, తను.
ఐఫిల్‌ టవర్‌పై నేను, తను.
జూన్‌లో సోల్డవుట్‌ కాకుండా 10, 11 ఫ్లయిట్‌ సీట్లు మిగిలే ఉన్నాయట! దైవ సంకల్పం. హోటల్‌ గది రిజిస్టర్‌లో ఆమె పేరు, పక్కన వైఫాఫ్‌ గా నా పేరు. ఇదీ దైవ సంక ల్పమేనా? కాకపోవచ్చు. పెళ్ళిళ్ళొక్కటే కదా స్వర్గంలో నిర్ణయమయ్యేది. దొంగచాటుగా మన పేరు పక్కన రాసుకుని చూసుకునే పేర్లను కూడా దేవుడే నిర్ణయిస్తే ఆదర్శ దాంపత్యమంత సొగసుగా ఏడుస్తాయేమో ఈ ప్రేమలు కూడా! ముందసలు ఆమె పేరేమిటో కనుక్కుని, సెల్‌ఫోన్‌లో హౌస్‌ఫైఫ్‌ని రీప్లేస్‌ చేయాలి. ఆ తర్వాత, ఆఫీస్‌లో చచ్చేంత పని ఉన్న ఒక అర్థవంతమైన సాయంకాలం ఆమె చేత ఆసిఫ్‌ జాహీ టిక్కా తినిపించాలి. తినడం రాకుంటే ఆ పెదవులకు డిమ్‌లైట్‌లో అన్న ప్రాశన చేయించాలి. ‘‘ఇక చాలు’’ అంటున్నా, ‘‘నా కోసం ప్లీజ్‌’’ అంటూ చికెన్‌ మంచూరియా తెప్పించాలి.
ఆరె! ఆమె వెళ్ళిపోతోంది! ఎవరి బండి మీదో, భుజం మీద చెయ్యేసి. దేవుడా... నిన్న మా పనమ్మాయీ ఇదే పని చేసింది. గిన్నెల మధ్యలో పడి వున్న నా గుండెను చూడనైనా చూడకుండా, రుద్ది రుద్ది డిష్‌లో ఎత్తి పడేసి, పూలకొంగుకి చేతులు తుడుచుకుంటూ పగటి చుక్కల్లో కలిసిపోయింది. ఉప్పల్‌ డిపో కండక్టరమ్మ, అకౌంట్స్‌లో కళ్ళద్దాలమ్మాయ్‌, ఆంధ్రా బ్యాంక్‌ డయానా, మిసెస్‌ అభిషేక్‌ బచన్‌... అంతా ఇంతేనా?!
చెలియా, చెలియా, చేజారి వెళ్ళకే... సఖియా, సఖియా, ఒంటరిని చేయకే.
***
సంస్కృతి ఏదైనా - అది... స్ర్తీలో చక్కగా ఇమిడిపోతుందేమిటో! ఆదియందు, అంతంలోనూ దేవుడు మాత్రమే ఉంటే సరిపోయేది. మధ్యలో ఇంత హింస లేకుండా. దేవుడికి నమస్కారం. ఇప్పుడిక స్ర్తీలకు కూడా.

సమయం: 2007 మే 6 (‘వార్త’ సండే)

సందర్భం: అస్సాం ‘రంగోలి బిహు ఉత్సవంలో ఫ్యాన్సీ డ్రెస్‌ నృత్యానికి సిద్ధమైన బోడో గిరిజన యువతులను చూశాక.

జ్ఞాపకం: ‘పడుతున్న ఈ బాధ... పెడుతున్న ఏ పువ్వుదో!’’ అని టైటిల్‌ పెట్టాక అనుమానం వచ్చింది... అర్థంకాదేమోనని. ఎదురుగా ‘చెలి’ డెస్క్‌లో పూడి శ్రీనివాస్‌ కనిపిస్తే... టైటిల్‌ని మాత్రమే వేరుగా చిన్న పేపర్‌ ముక్క మీద రాసి చూపించి అడిగాను, దీనర్థం ఏమిటని? కాసేపు ఆలోచించి, కన్ఫ్యూజన్‌గా ఉందన్నాయ్‌ అన్నాడు. పక్కనే శ్యామల మేడమ్‌ ఉంటే ఆవిడకు చూపించి అడిగాను. నా భావమూ, ఆవిడ చెప్పిన అర్థమూ సరిపోలాయి. అక్కడి నుంచి మా డెస్క్‌కి వెళుతుంటే దుర్గాంబగారు ఎదురయ్యారు.నేను వెళ్లాక, టైటిల్‌ విషయం తెలుసుకుని...‘‘పూల సంఖ్య పెరిగిందా?’’ అని అన్నారట నవ్వుతూ. (పై ఫొటో ఆనాటిది కాదు. ‘వార్త’లో ఉండగా జాగ్రత్త చేయకపోవడంతో చాలా ఫొటోలు మిస్ అయ్యాయి.)

ఫుల్‌ వాల్యూమ్‌

ఏదైనా చేసేయగల శక్తిమాన్‌లం కదా మన మగాళ్ళం... ఎందుకని ఇంత హాయిగా నవ్వలేం?! ఈ భూగ్రహం మీద వేరే తోడు లేకుండా, రాక్షసులతో కలిసి జీవిస్తున్నామన్న భయమే లేకుండా ఎంత బాగా నవ్వుతారో చూడండి వీళ్ళు. సాయంత్రం ఆరైనా... ఉదయం విచ్చుకున్న నవ్వే అదింకా! ఎలా సాధ్యం? చికాకుల్లో పుష్పించడం, చింతలమానై కూడా చిగురించడం! ఎలా సాధ్యం? అదే ఇంటికి, అదే వంటకి వెళ్ళాలని తెలిసీ, ఆఫీస్‌ మిరర్‌ల్రో ఫ్రెషనప్‌ కావడం!
కాళ్ళు గుంజి, భుజాలు లాగేస్తున్నా ఆ ప్రసన్న వదనం... హ్యాండ్‌బ్యాగ్‌తో, కూరగాయల క్యారీ బ్యాగ్‌లతో అలా శకాలు శకాలు ప్రయాణిస్తూనే ఉంటుంది. ఉతుకుతున్న బట్టల్లోకి సబ్బులా జారిపోయిన వెన్నెముకను వెతుక్కుంటున్నప్పుడూ అదే ప్రసన్నత! నడుం నొప్పిని నీలిమందుతో కప్పేసినట్లు తెల్లటి పువ్వులాంటి ప్రసన్నత!!మగధీరులం కదా మనమెందుకు అలా ఉండలేం? అంత సౌమ్యంగా, అంత శాంతంగా, అంత పెద్దరికంగా, అంత పరిపూర్ణంగా ఎందుకు ఉండలేం? వేళకు వడ్డించిన విస్తరి ముందు కూడా అప్పడం మొహమేసుకుని కూర్చుంటాం మనం... ఉలవచారెందుకు చెయ్యలేదని. అప్పడం పటపటలాడితే కదా ఆవిడకు అర్థమయ్యేది. ఆవిరికి మెత్తగిల్లిన అప్పడంలా ఉండిపోతాం, ఎక్స్‌ప్రెషన్‌ లేకుండా. పిల్లల స్కూల్‌ డైరీలో చిన్న సంతకం చెయ్యడం కూడా మనకు పెద్ద పనే. బర్రున బాల్‌పెన్‌తో గీకి పారేసి ‘‘హమ్మయ్య’’అని రిలీఫ్‌ పీలౌతాం!
***
భగవంతుడు ముందుగా ఆడమ్‌నే ఎందుకు సృష్టించాడంటే ‘పర్‌ఫెక్షన్‌’ కోసమట. ఈవ్‌ని దోషరహితంగా మలిచేందుకు ఆడమ్‌లోని లోపాలు ఆయనకు ఉపయోగపడ్డాయని ఒక సెటైర్‌. ఆడమ్‌ ఒళ్ళొంచేవాడు కాదేమో. ఆ అంశ మనలో ఉన్నట్లుంది. పనులన్నీ ఆడవాళ్ళకు వదిలేసి చేతులూపుకుంటూ జీవితాల్ని గడిపేస్తున్నాం. ఇక మగవాళ్ళ అవసరం ఏమిటి? ఏమీ లేదు. ముందు ముందు అసలే ఉండదని కూడా అర్థమౌతోంది. ఆ మధ్య న్యూ క్యాజిల్‌ యూనివర్శిటీ పరిశోధకులు స్ర్తీల ఎముకల మూలుగలోని మూల కణాల నుంచి వీర్యకణాలను సృష్టించారు! వాటితో అండాల ఫలదీకరణ విజయవంతంగా జరిగినట్లయితే పురుషుడి సహకారం లేకుండానే స్ర్తీలు పిల్లల్ని కనొచ్చు. మగవారి కోసం ఇక్కడొక బీభత్స భయానక ట్విస్ట్‌ సిద్ధంగా ఉంది. పురుషుడి వీర్య కణాల్లో ‘వై’ క్రోమోజోములు ఉంటాయి. కాబట్టి అవి వెళ్ళి స్ర్తీలోని ‘ఎక్స్‌’ క్రోమోజోములతో కలిసినప్పుడు ఆడపిల్లగానీ (ఎక్స్‌, ఎక్స్‌), మగపిల్లాడు కానీ (ఎక్స్‌, వై) పుట్టే అవకాశం ఉంటుంది. అయితే స్ర్తీల ఎముకల నుంచి సృష్టించిన వీర్య కణాలలో ‘ఎక్స్‌’ క్రోమోజోములు మాత్రమే ఉంటాయి కనుక ‘ఎక్స్‌’ కి ‘వై’ కలిసే ఛాన్స్‌ లేక ఆడపిల్లలు మాత్రమే పుడతారు. అలా ఈ భూమ్మీద మగ జాతి అంతరించిపోయే ప్రమాదాన్ని శాస్ర్తవేత్తలు సంకేతపరుస్తున్నారు. 1914లోనే చార్లెట్‌ పెర్కిన్స్‌ గిల్మన్‌ అనే రచయిత్రి ‘హెరాల్డ్‌’ అనే పుస్తకంలో ఇటువంటి ‘అద్భుత ప్రపంచాన్ని’ ఊహించారు.
పురుషుడు లేని ప్రపంచంలో యుద్ధాలు, ఆధిక్యాలు ఉండవు. ఉలవచారు చెయ్యలేదని మూతి ముడుచుకునే భర్తలూ ఉండరు. అప్పుడిక ఫుల్‌ వాల్యూమ్‌. కుడియోంకా హై జమానా!

సమయం: 2007 సెప్టెంబర్‌ 23 (‘వార్త’ సండే)

సందర్భం: ‘పర్జానియా’ చిత్రానికి అవార్డు అందుకుంటున్న సందర్భంలో నటి సారిక నవ్వును చూశాక. (బ్లాగులో పెట్టడానికి ఆ ఫొటో మళ్ళీ దొరకలేదు).

జ్ఞాపకం: ఆఫీస్‌కి చాలా ఫోన్‌లు వచ్చాయి. ఐటమ్‌ బాగుందని.
విజయవాడ నుండి ... ఒక గృహిణి ఫోన్‌ చేశారు - ‘‘మిమ్మల్ని చూడాలని ఉంది’’అంటూ.
‘‘మీకు తెలిసిన ముఖమే’’అని చెప్పాను.
‘‘ఎలా?’’ అని ఆవిడ అడిగారు.
‘‘నేనూ వన్నాఫ్‌ ది అప్పడమ్స్‌’’ అని చెప్పాను. అప్పడం లేని ఇల్లు ఉండదన్న నమ్మకంతో.

టామ్‌ అండ్‌ జెర్రీ

పక్కన పిల్లలుంటే వారి దృష్టిని మిస్టర్‌ బీన్స్‌ మీదికి మళ్లించండి. మధ్యలో పొరపాటున టామ్‌ అండ్‌ జెర్రీ తగలొచ్చు. తెలివిగా స్కిప్‌ చెయ్యండి. అదో రకం హింస. హింసను ఆనందించడం అలవాటైతే.. బోర్నవిటా పొడిలో చీటూస్‌ గుండ్లను ఒకటొకటిగా అద్దుకుని తింటూ - ఇంట్లో బేబీ డబ్ల్యు.డబ్ల్యు.ఎఫ్‌.లు తయారౌతారు. అందుబాటులో ఉన్న మమ్మీ తలను గోడకేసి కొట్టి, గుండెల పైకి ఎక్కి తొక్కేస్తారు. ‘‘చావు. చావవే చావు’’అంటూ. ఎక్స్‌ట్రా కరిక్యులర్‌యాక్టివిటీ!
***
క్రౌర్యం ఒక ఆటయింది. పొద్దుపోని ఆట! ఊరికే ఒడ్డున ఉండి ఏం చెయ్యాలి? మనిషెవడైనా ఇటుగా వస్తే బాగుండు. నీళ్ళలోకి నెట్టేసి, ఆ దృశ్యానికి లలితా కళా తోరణం కట్టేసి, వన్‌ రుపీ వర్త్‌ పల్లీల పొట్టు ఒలుచుకుంటూ, దాన్ని ఇంకొకడి మీదికి ఊదుకుంటూ, ఆ భావప్రాప్తితో ఒక సాయంత్రం గడిపేయొచ్చు. ఫోర్‌ ప్లే తరువాయి భాగం బస్సులో ఇంటి కి వెళుతూ స్ర్తీలకు కేటాయించిన సీట్లలో. ‘‘ఎక్స్‌క్యూజ్‌ మీ’’ అని అడిగించుకునే లేవాలి. అదీ అటంటే. స్ర్తీలను గౌరవించడంలో ఇంత మజా ఉందా?! అది కూడా ఒక ఆటే. బుల్‌ఫైట్‌ లాంటి ఆట!
***
బుల్‌ ఫైట్‌ను చూడలేక గుండె చెమ్మగిల్లి, కళ్ళలోంచి బలహీనంగా కొట్టుకుంటుంటే ఒకందుకు మీరు అదృష్టవంతులు. లోపల - మీ రక్తనాళాల్లో బుద్ధుడు, జీసస్‌, గాంధీ, అమల ప్రవ హిస్తున్నారని.
ఆ మధ్య నెవెడా యూనివర్శిటీ ప్రొఫెసర్‌ ఇస్మాయిల్‌ జన్‌జనీ ఏడేళ్ళు కష్టపడి, 5 మిలియన్‌ పౌండ్ల ఖర్చుతో హ్యూమన్‌-షీప్‌ను సృష్టించారు... 15 శాతం మానవ కణాలను గొర్రెలో చొప్పించి!
కానీ, బుల్‌ ఫైట్‌ను చూస్తుంటే జంతు కణాలనే మానవుడిలో ప్రవేశపెట్టవలసిన అవసరం కనిపిస్తోంది.
రాక్షసానందాన్ని టోన్‌డౌన్‌ చేసేందుకు.

సమయం: 2007 ఏప్రిల్‌ 1 (‘వార్త’ సండే)

సందర్భం: పిల్లలు చూసే ‘టామ్‌ అండ్‌ జెర్రీ’ కామెడీ షో, పెద్దలు ఆనందించే బుల్‌ ఫైట్‌... ఒకేలా అనిపించి.

జ్ఞాపకం: ఐటమ్‌ ‘బుల్‌ఫైట్‌’ మీద కాబట్టి పెద్దగా ఆలోచించకుండా బుల్‌ఫైట్‌ ఫొటో పెట్టేశాం. కానీ అది సరైన నిర్ణయం కాదనిపించి ఫొటో మార్చబోయేలోపు కాపీలు ప్రింటయ్యాయి. పాఠకులు కొందరు బాధపడుతూ ఉత్తరాలు రాశారు... ‘‘మీరు చేసిందేమిటి? ఇలాంటి ఫొటోను అచ్చువేసి పంపిణీ చేయడం కూడా క్రౌర్యమే కదా’’ అని. అందుకే ఇప్పుడా ఫొటోకి బదులుగా 'పెటా' ఫొటో.

కొత్తగా పుట్టు... పాటగానో, హృదయాన్ని మీటే మాటగానో...

మళ్ళీ ఏమయింది? ఏమిటా ముఖం? జీవితం బాగోలేదా? ఎప్పట్నుంచి? ఓ ఐదు నిమిషాల నుంచా? అరగంట నుంచా? ఇప్పుడే కదా ప్రపంచాన్ని జయించి వస్తానని వెళ్ళావ్‌.. నీ ఆర్ట్‌తో! మధ్యలో వదిలేసి వచ్చినట్లున్నావ్‌! నమ్మకం పోయింది కదూ నీ మీద నీకు. భయం! నెగ్గకపోతే వాడో వీడో నవ్వుతాడు. నువ్వది పట్టుకుని వేలాడుతావ్‌! రక్తంలో ఇంత భయం ప్రవహిస్తుంటే నీ వెన్నుపామే నిన్ను కాటేస్తుంది, లోకం దాకా ఎందుకు?
శిల్పాన్ని చెక్కుదామని కూర్చున్నావ్‌. నచ్చుతుందా లేదా అన్న ఆలోచన వదిలెయ్‌. పని కానియ్‌. తపస్సులా. పని నిన్ను మింగేయాలి. నమిలి నెమరేయాలి. మెప్పించడం నీ పని కాదు. తపించి, తనువు చాలించి కొత్తగా పుట్టు. పాటగానో, హృదయాన్ని మీటే మాటగానో పుట్టు. కొత్తగా ఎదుగు. భయం భయంగా చేసే పని నిన్ను పూర్తిగా బతకనివ్వదు, పూర్తిగానూ చంపదు. బతికినంత కాలం ఇదే చావు. చావనంత కాలం ఇదే బతుకు.
***
ఎడ్వర్డ్‌ బ్రాఫ్‌ని చూడు. గొప్ప ఆర్టిస్టు. వాస్తు శిల్పి. నింగికీ నేలకూ కాకుండా ఎలాగయ్యాడో చూడు. పాపం ఎంతో ఆశతో ఉరేసుకున్నాడు. ఇప్పుడు ఉసూరుమంటున్నాడు. చావలేడు. బతకలేడు. మృత్యుదేవతకు కోపం తెప్పించాడు మరి. ఆవిడ అనుమతి తీసుకోకుండానే చావాలని ప్రయత్నించాడట! ఎలా చస్తావో నేనూ చూస్తానని ఎదురుగా కూర్చుంది. గంటలు గంటలు మరణిస్తున్నాయి. బ్రాఫ్‌ ఏ క్షాణానికాక్షణం బతుకుతున్నాడు. ఎందుకీ పని చేశాడు? భయం! తన టాలెంట్‌ని జనం వేలెత్తి చూపుతారేమోనన్న భయం. అతడో చర్చి కడుతున్నాడు. సగం పూర్తయింది. అంత అద్భుతంగా రాలేదనుకున్నాడు. ముందుకు వెళ్ళలేకపోయాడు. అప్రతిష్టను తప్పించుకోవాలనుకుని ఉరేసుకున్నాడు. ‘ది హ్యాంగింగ్‌ మ్యాన్‌’ అనే నాటకంలోని సన్నివేశమిది. బ్రిటిష్‌ థియేటర్‌ కంపెనీ ‘ఇంప్రాపబుల్‌’ ఈ నాటకాన్ని ‘సిడ్నీ అపేరా హౌస్‌’లో తరచు ప్రదర్శిస్తుంటుంది. ప్రదర్శన కొనసాగినంత సేపూ... స్టేజి మీద బ్రాఫ్‌ ఇలా గాలిలో తేలుతూనే ఉంటాడు. మరణం లేని జీవితం ఎంత అర్థరహితం! భీతిల్లిన సృజనశీలి జీవితంలా!

సమయం: 2006 మే 14 (‘వార్త’ సండే)

సందర్భం: సిడ్నీ అపేరా హౌస్‌లో ‘ది హ్యాంగింగ్‌ మ్యాన్‌’ ప్రదర్శనలోని కొన్ని భాగాలను ఏదో ఫారిన్‌ చానల్‌లో చూశాక. (బ్రాఫ్‌గా రిచర్డ్‌ కర్జ్‌, 3 అడుగుల 6 అంగుళాల ఎత్తు మాత్రమే ఉన్న మృత్యు దేవతగా లిసా హ్యామండ్‌ నటించారు).

జ్ఞాపకం: ప్రాణాలను ప్రసంశల్లో పెట్టుకుని బతికే ఆర్టిస్టులెవరికైనా ఇలాంటి చావు తప్పదేమో అని నేను అన్నపుడు... నా ఆర్టిస్ట్‌ ఫ్రెండ్‌ హృదయం గాయపడింది.

బ్యాడ్‌ బాయ్స్‌ డాట్‌ కామ్‌

బిలో ది బెల్ట్‌ - కొట్టడం ఆర్ట్‌లో సమకాలీనత! పిలగాళ్ళు ఊరుకోవట్లా. గాఢంగా వ్యక్తం చేస్తున్నారు. జడ కుదుళ్ళను గుప్పెట బిగించి పట్టుకుని, ముఖాన్ని వెనక్కి విరిచి పెదవులు కొరికినంత గాఢంగా. నిర్దయ కూడా! ఎంతంటే, చెంపల్ని నిమిరే నెమలీకల్ని టెక్స్ట్ బుక్కులోంచి తీసి అవతల పారేసి, చేత్తో ఛెళ్ళున ప్రేమిస్తున్నారు. స్ట్రోక్స్‌ని తట్టుకున్నదే వారి దృష్టిలో కేన్వాస్‌. చుర్రున పుట్టే మంట.. ఆ ప్రేమకు ఎక్స్‌ప్రెషన్‌. పైపై పూతల పాన్‌ మసాలా అఫ్రోడీజియాక్‌తో.. ఆర్ట్‌ స్తంభన జరగదని వీరికి అర్థమైపోయినట్లుంది. నాడి బలహీనంగా కొట్టుకుంటున్నవారు మెట్ల దగ్గరే ఆగిపోతే బెటర్‌. పైన హుస్సేన్‌ సాబ్‌ పడక గ్యాలరీలో బట్టలు సర్దుకుంటున్న మాధురీ, టబూ, అమృతారావ్‌ల కుచ్చిళ్ళ నుంచి రాలి పడిన బ్రష్‌లు ఇవన్నీ. లిబిడినస్‌ డివినిటీ అంటుకుని ఉంటుంది. వెన్నుపూసల్ని గలగలలాడించి, నల్లపూసల్ని గడప దాటించే డివినిటీ!
***
సంప్రదాయ మొహమాటాల్లేనిది కాంటెపరరీ ఆర్ట్‌. హృదయాన్ని తాకడానికి - అవసరమైతే హెవీ ట్రాఫిక్‌లో రోడ్డుకి అడ్డంగా నులక మంచం వాల్చుకుని కాలు మీద కాలితో పవళిస్తుంది. మనసాగకపోతే - వాకిట్లో ముగ్గేసి, బుగ్గపొడి తుడుచుకుంటున్న మిసెస్‌ మాలినీ అయ్యర్‌కి నిర్బిడియంగా కన్ను గీటుతుంది. చెంగ్‌ యాంగ్‌ అనే చైనా చిత్రకారుడి నిగూఢ భావోద్వేగాలు కూడా ఇలాంటివే. ఐరోపా ఖండంలోనే అతి పెద్దదైన ‘పాంపిడో’ కాంటెంపరరీ ఆర్ట్‌ మ్యూజియం (ఫ్రాన్స్‌)లో శిల్పంలా కూర్చుని ఉన్న ఈ యువతిని చదవగలిగితే ఆయన వ్యక్తమౌతారు. ఒళ్ళంతా బ్రెయిలీ లిపిలో ఏదో రాసి ఆమెను ప్రదర్శనకు పెట్టారు చెంగ్‌. స్ర్తీని అర్థం చేసుకోవాలంటే కళ్ళు మూసుకుని ఆమె దేహాన్ని స్పృశించాలట.. అంతస్సౌందర్యంలోకి వెళ్ళి చూడాలన్నది భావం.

సమయం: 2006 డిసెంబర్‌ 24 (‘వార్త’ సండే)

సందర్భం: చైనాలో కూడా ఒక పాంపిడో మ్యూజియం స్థాపనకు ఏర్పాట్లు జరుగుతున్నపుడు.

జ్ఞాపకం: ‘వార్త’ ఆఫీసులో పేజ్‌ లే-అవుట్‌ క్యాబిన్‌ ఓ మూలకు ఉంటుంది. మాణింగ్‌ అవర్స్‌లో అది ఖాళీగా, ప్రశాంతంగా ఉంటుంది. ‘వార్త’ లో ఉండగా నేను రాసిన చాలా ఐటమ్స్‌ ఆ క్యాబిన్‌లో రాసినవే. అలా ఒకసారి ఐటమ్‌ రాస్తూ, ధ్యానముద్రలో ఉండగా... ఒక అబ్బాయి చప్పుడు కాకుండా వచ్చి పక్కన నిలుచున్నాడు. చాలా చిన్న కుర్రాడు. అతన్ని స్పోర్ట్స్ డెస్క్‌లో చూసినట్లు గుర్తు. ‘‘సార్‌... మీరు ఏమీ అనుకోపోతే’’... అన్నాడు. ‘‘నిన్న సండే బుక్‌లో మీరు రాసిందేమిటో అర్థం కాలేదు, నిజంగా సార్‌’’ అన్నాడు. ఆఖర్న - ‘‘మీక్కాస్త టైమ్‌ దొరికితే అర్థం చెప్తారా?’’ అని అడిగాడు. అడిగి, వెళ్లిపోయాడు.
నేను - నా ఐటమ్‌ మధ్య - విరామంగా... దీర్ఘాలోచన.
‘బ్యాడ్‌ బాయ్స్‌ డాట్‌ కామ్‌’ వంటి ఐటమ్స్‌ అర్థం కావడానికి బ్యాడ్‌ బాయ్‌ అయివుండాలా?
లంచ్‌ అవర్‌లో ఇదే ప్రశ్నను ఆ రోజుకి నాకు కంపెనీ ఇచ్చిన స్ర్తీమూర్తిని అడిగాను.
‘‘అర్థం కావడానికేమో కానీ, అలాంటివి రాయడానికి మాత్రం బ్యాడ్‌బాయ్‌ అయివుండాలి’’ అన్నారావిడ.

కనిపించుట లేదు!

పిల్లలు.. పసికందులైతే అమ్మ ఒడిలో ఉండాలి. లేదా బడిలో ఉండాలి. అక్కడా లేకపోతే ఆటల్లో, పాటల్లో.. ఆపుకోలేని వారి నవ్వయినా వినిపిస్తుండాలి. చీకటి పడితే చందమామను పిలుస్తుండాలి. చీకట్లో భయపడితే నాన్న పక్కకు వచ్చేయాలి. బారెడు పొద్దెక్కాక నాలుగు తగిలాకే లేవాలి. గడగడ తాగేయమని గ్లాసుడు పాలిస్తే ‘థూ.. యాక్‌’ మని వాటిని తన్నేయాలి. రెండు చుక్కల కాఫీ కోసం ‘దయలేని’ ఈ పెద్దలను దేబిరించాలి. టూన్‌ డిస్నీలో జెటెక్స్‌ పవర్‌ రేంజర్స్‌లా ‘యస్పీడీ ఎమర్జెన్సీ’ అంటూ గాల్లోకి లేస్తుండాలి. అల్లరికి తగిన కానుక అందుకుని, అంతలోనే మామయ్య కొని తెచ్చిన కొత్త బొమ్మను ముఖమింత చేసుకుని చూస్తూ పాలబుగ్గలపై కనీళ్ళ చారికలను తుడిచేసుకోవాలి. ఇవేవీ లేకుంటే.. మిస్సింగ్‌! బాల్యం ఎక్కడో కుటుంబ భారం మోస్తున్నట్లే. బేకరీ నిప్పుల బట్టీ దగ్గర పిండి పిసకలేక ఉగ్గుపాలు కక్కుతున్నట్లే. కిటికీల్లేని గిడ్డంగులలో రసాయనాల కింద మగ్గుతున్నట్లే. రూపాయి కోసం రెక్కల్ని తాకట్టు పెట్టి జీవితాన్ని వడ్డీగా కడుతున్నట్లే. మిస్సింగ్‌. కనిపించుట లేదు. బాల్యమా? మానవత్వమా?
***
నీరజ్‌కు తొమ్మిదేళ్ళు. సిలిగురి రైల్వేస్టేషన్‌లో సెవన్‌టు ఎయిట్‌ పేపర్‌బాయ్‌. ఆ తర్వాత వాడి శ్రమను వాడే విభజించుకుని డాబా కిచెన్‌లో పరోటాలు కొడతాడు. ఆటోబజార్‌లో కార్లు కడుగుతాడు. చాలని పొద్దును.. నిద్ర నుంచి అరువు తెచ్చుకుని ఇంకా ఏవో లక్ష పనులతో భాగాహారం చేస్తాడు. వాడి గడియారంలో చిన్న ముల్లు సన్నముల్లులా తిరుగుతుంది. తెల్లారడానికి ఎంతసేపు? బతుకైనా, బాల్యమైనా.
పధ్నాలుగేళ్ళలోపు బాలల చేత పని చేయించడాన్ని 1948లో భారత ప్రభుత్వం నిషేధించింది. 17 రకాల పరిశ్రమల్లో బాలకార్మిక వ్యవస్థను 1986లో రద్దు చేసింది. అయితే యునిసెఫ్‌ లెక్కల ప్రకారం నేటికింకా 9 కోట్ల మంది బాలలు అత్యంత ప్రమాదకరమైన పరిసరాలలో వెట్టి చాకిరీ చేస్తున్నారు.

సమయం: 2006 జూన్‌ 25 (‘వార్త’ సండే)

సందర్భం: ‘వరల్డ్‌ డే ఎగైన్‌స్ట్‌ చైల్డ్‌ లేబర్‌ ’ (జూన్‌ 12) సందర్భంగా ఎ.పి., ఎఎఫ్‌.పి., ఏజెన్సీలు విడుదల చేసిన ఫొటోలు చూశాక.

జ్ఞాపకం: బేకరీకి వెళ్ళి ఏదైనా తింటున్న ప్రతిసారీ.. లోపల పిల్లలు గానీ పనిచేయడం లేదు కదా అనిపిస్తుంది.

మా సారు

నా ఫేస్‌ ఎందుకో మా సార్‌కి నచ్చదు! బటై లవ్హిమ్‌. నా కోసం ఆయన గట్టిగా బజర్‌ నొక్కి పిలిపించకపోతే ఆ వేళ నాకు ఆఫీస్‌లో నిద్ర పట్టినట్లే ఉండదు. ఆయన కోసం ఆయన సెలవు పెడితే.. నా సీట్లో నేను కూర్చున్నట్లే ఉండదు. ఆ రోజంతా ఇంకో డెమొక్రాట్‌ దొరకడు నాకు.. ముఖం ఎదురుగా కాళ్ళెత్తి టేబుల్‌ మీద పెట్టి - కుర్చీలో వెనక్కి జారిగిల పడేందుకు. అది కాదు నా సమస్య. మా సెక్షన్‌లో మిస్‌ మాంగల్యవతి కూడా అదే సమయానికి ఇక్కడ తన సీట్లో కనిపించరు! ఇద్దరూ కలిసి ఎక్కడున్నట్లు? ఏం చేస్తున్నట్లు?

మా సార్‌ నవ్వరెందుకని మీ డౌటు. అవునా? అదాయన యు.ఎస్‌.పి. యునీక్‌ సెల్లింగ్‌ ప్రపొజిషన్‌. నవ్వితే.. మీరేం చేస్తారో తెలుసు. నవ్వితే.. నేనేం చేస్తానో తెలుసు. నవ్వితే.. మీరూ నేనూ కలిసి ఏం చేస్తామో కూడా ఆయనకు తెలుసు. స్వింగ్‌ డోర్స్‌ తోసుకుని వెళ్ళి ‘‘నమస్తే సార్‌’’ అంటారు మీరు.. బుగ్గన రాజా ఖైనీ ఊరబెట్టుకుంటూ. అంత బిజీలోనూ తలెత్తి ఆయన మీ వైపు చూస్తారు. మీరాయన వైపు చూడనైనా చూడకుండా బర్రున కుర్చీ లాక్కుని కూర్చుంటారు.‘‘చెప్పండి’’ అన్నట్లు చూస్తుంది ఆయన ప్రసన్న వదనం. మీరూ చూస్తుంటారు కానీ, ఆయన్ని కాదు! పాన్‌ మసాలా ఉమ్మేయడానికి అక్కడ మీకో ప్లేస్‌ కావాలి. ఆయన తెల్లచొక్కా ఒక్కటే ఖాళీగా కనిపిస్తుంది. ‘‘మరక మంచిదే. సర్ఫెక్సెల్‌ ఉందిగా’’ అనిపిస్తుంది మీకు. ఈసారి - వదనంతో కాకుండా నేరుగా నోటితోనే అంటారాయన ‘‘చెప్పండి’’ అని. ఆ మాట అనవలసింది నేను కదా అన్నట్లు చూస్తుండిపోతారు మీరు! క్రితం సాయంత్రం ఆఫీస్‌ ఫంక్షన్‌లో పై అధికారి ఎవరితోనో మా సార్‌ నవ్వుతూ మాట్లాడి, అనుకోకుండా ఆ నవ్వుని మీ వైపు పొడిగించిన పర్యవసానమది. ఇక నా హెడ్వెయిట్‌ సంగతి చెబితే మా సారే చెప్పాలి. నా తర్వాత ఆయనంతటివాడు లేడని నాకో నమ్మకం. ఆయనకు సిగరెట్‌ అలవాటు లేదు కానీ, ఉంటే భుజమ్మీద చెయ్యేసి కేఫ్‌కి లాక్కెళ్ళి ముఖమ్మీద ఉఫ్‌మని ఊదేద్దును. ఇంటిమసీ కోసం. అందుకేనేమో మా సారెప్పుడూ నవ్వరు - మీరెదురైనా, నేనెదురు చూసినా నవ్వరు. ఇంతటి నేను, అంతటి మీరు క్యాంటీన్‌లోనో, కాంపౌండ్‌లోనో కలిస్తే ఇంకేమైనా ఉందా?సార్‌ హాండ్సమ్‌గా ఉండేవారట! యాపిల్‌లా.మాకు బాస్‌గా వచ్చాక - ఇదిగో ఇప్పుడిలా!

సమయం: 2007 జూన్‌ 3 (‘వార్త’ సండే)

సందర్భం: ఒక క్రియేటివ్‌ హెడ్‌కు ఉన్నన్ని తెలివితేటలు ‘బొకిటో’ గొరిల్లాకు ఉంటాయట! నెదర్లాండ్స్‌ జూలోకి కొత్తగా వచ్చిన బొకిటో ఫొటోను చూసినప్పుడు ఒకప్పటి నా ఇన్-చార్జ్ లంతా లీలగా కదలాడారు. వ్యక్తిగతంగా వారు ఎంత ప్రసన్నంగా, హ్యాండ్సమ్‌గా, రొమాంటిక్‌గా, కామెడీగా ఉన్నా.. సన్నగా ఏ మూలో వారందరిలో బొకిటోనియన్‌ ఛాయలు కనిపిస్తుంటాయి! ఈ ‘అమానుషమైన ఎవల్యూషన్‌’కు కారణం కేబిన్లా? కింది ఉద్యోగులా? అని తర్కించుకుంటూ రాసిన ముక్కలివి.

జ్ఞాపకాలు: ‘‘మీ ఇన్‌చార్జ్‌ ఏమీ అన్లేదా? ఆయన మీద రాసినందుకు’’ - అని కొందరు నన్ను కోపంగా అడిగారు. అదే మాటను గొప్ప సంతృప్తి నిండిన కళ్ళతో... ఆయనంటే గిట్టని వాళ్ళు అడిగారు. ‘‘వీలైతే మళ్ళీ ఒకసారి చదవండి. అది మా సార్‌ మీద రాసింది కాదు, నా మీద నేను రాసుకున్నది’’ అని చెప్పాను. ఒక బండ పిల్ల అయితే ఈ ఐటమ్‌ రాసిన చాలాకాలం తర్వాత (కనీసం ఆరు నెలల తర్వాత)... విషయాన్ని మళ్ళీ తోడి, ‘‘ఏంటలా రాశారు? నేనే గనుక మీ ఇన్‌ఛార్జిని అయివుంటే, ఇలా రాస్తే ఒప్పుకునేదాన్ని కాదు. ఆయన కాబట్టి ఊరుకున్నాడు’’ అంది.
అవును, ఆయన కాబట్టి నా ఉద్దేశాన్ని అర్థం చేసుకోగలిగారు.

నొప్పులు పడుతున్నా... నీ బిడ్డనై పుట్టేందుకు

నీతో ఏ బంధమూ లేనప్పుడే బాగుంది. రెక్కలుండేవి నాకు. నేను ఎగిరే ఆకాశంలో ఆ రెక్కలపై.. వద్దన్నా వచ్చి మేఘమాలికలు ఆగేవి. గిల్లుకుంటూ, గిచ్చుకుంటూ ఎక్కడెక్కడో కురిసి, ఇంద్రధనస్సుగా ఒక్కటై విరిసేవాళ్ళం.. నేనూ, నా మాలికలు. అక్కడికో జన్మ.

మళ్ళీ ఇంకోలా పుట్టేవాడిని. అప్పుడు చక్కటి గొంతు ఉండేది. దీర్ఘం తీసుకుంటూ వెళుతుంటే.. కనిపించని కోకిల ఆపి ఆపి ఆగి ఆగి పిలిచేది కొమ్మల్లోంచి.. ‘‘అబ్బాయ్‌ వస్తావా కలిసి పాడుకుందాం’’ అని.
‘‘ముఖం చూడు’’ అనేవాడిని. అంత తిక్క నాకు.
‘‘చూశా.. చందమామలా ఉంది. అందుకేగా రమ్మంది’’ అనేది. అదొక చెలిమి. కుహూకుహూమని పొడుచుకు చచ్చేవాళ్ళం నేనా దారిన వెళ్ళినప్పుడల్లా.

ఇంకా ఎవరెవరో నొప్పులు పడేవారు నా కోసం. ఒక తల్లి కాదు.
ఎవరెవరో గోరింటాకు పెట్టేవారు. ఒక చెల్లి కాదు.
అప్పుడు నువ్వెక్కడా కనిపించలా. ఎవరి నవ్వులోనూ వినిపించలా. అసలు నువ్వు ఉన్నట్లే అనిపించలా. నా ప్రపంచం హాయిగా ఉండేది. ఇప్పుడు నువ్వే నా ప్రపంచం అయ్యాక.. నొప్పులు పడుతున్నా.. నీ బిడ్డనై పుట్టేందుకు.
కనిపారెయ్‌ చాలు. అదే కనికరం.
***
నిన్ను ఎక్కడో దాచేసి, వేకువ ఒక్కటే వచ్చి కువకువ మంటుంది నా గదిలోకి. అదెందుకు నాకు? నువ్వు లేకుండా, నువ్వు రాకుండా. ఆ దాపరికపు నీడల్ని.. కిరణాల పూలగుత్తిలా చుట్టి చేతికిచ్చి నేనింకా కళ్ళు తెరవక ముందే ‘‘శుభోదయం’’ అంటూ వెళ్ళిపోతుంది. అన్ని నీ ఐడియాలే. క్షణంలో వచ్చేస్తానని యుగాలు దాటి వెళతావు కదా. గుర్తుకొచ్చి గుక్క పట్టకుండా నీ సెల్‌ఫోన్‌ నుంచి ‘‘హౌ ఆర్‌ యూ?’’ అని కూడా అంటావ్‌ కుమ్మరింపుల ప్రేమతో. ఏం చెప్పేది? తెలిసీ అడుగుతుంటే! పాల కోసం ఏడ్చి ఏడ్చి, కంఠం కొట్టుకుపోయి, డొక్కలు ఎగిరిపడి, ఆకలి అలలై విరిగి పడినప్పుడు పట్టిన నిద్రలో పక్కన చేరి.. ఎండిన పెదవుల్లోంచి చుక్కల చుక్కలుగా ప్రాణాలు పోసినట్లు ఉంటుంది నీ పరామర్శ! గొప్ప డిస్‌ప్లేస్‌మెంట్‌ ఆర్టిస్టువి. నేనెక్కడ తట్టుకోను? స్థిరచిత్తం లేని నీ విశ్వాంతరాళ గమనాన్ని, ఆ వేగాన్ని?

నడక చేర్చుకుంటా. నీ వెంట అడుగులు వెయ్యనివ్వు.
తూలి నీ ఒడిలో పడనివ్వు.
***
సమయం: 2007 ఆగస్టు 19 (‘వార్త’ సండే)

సందర్భం: ఒడుపుగా, వేగంగా స్థానభ్రంశం చెందడం ‘డిస్‌ప్లేస్‌మెంట్‌ ఆర్ట్‌’. ఫ్రెంచ్‌మన్‌ డేవిడ్‌ బెల్‌ ఈ కళకు ఆద్యులు. ఏడిపించుకు తినే ప్రేమ భావాల అస్థిరత్వానికి ఒక చక్కటి ప్రతీక డిస్‌ప్లేస్‌మెంట్‌ ఆర్ట్‌. దీనికి డేవిడ్‌ పెట్టిన పేరు ‘పార్కర్‌’. స్ర్తీలకు పార్కర్‌ స్కిల్స్‌ ఎక్కువని ఆయన అంటారు. బెర్లిన్‌లో తరచు పార్కర్‌ ప్రదర్శనలు జరుగుతుంటాయి.

జ్ఞాపకం: ఆఫీస్‌కి ఎవరో ఫోన్‌ చేశారు - ‘‘నిజంగానే మీకు తిక్కా?’’ అని.
‘‘ఎందుకలా అడిగారు’’ అని అడిగాను.
‘‘డిస్‌ప్లేస్‌మెంట్‌ కనిపిస్తుంటేనూ...’’ అని పెట్టేశారు, ‘‘ఎందులో?’’ అని అడిగే అవకాశం ఇవ్వకుండా.